حاملگی مولار چیست؟

حاملگی مولار که مول هیداتیدفرم نیز شناخته می‌شود، یک تومور غیرسرطانی و خوش‌خیم است که درون رحم رشد می‌کند.حاملگی مولار زمانی شروع می‌شود که یک تخمک لقاح‌یافته به جای تبدیل به یک بارداری طبیعی، به یک توده‌ی غیرطبیعی کیستیک تبدیل می‌شود.

• در حاملگی مولار کامل، رویان یا بافت طبیعی جفت وجود ندارد. این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که اسپرم تخمک خالی را بارور می‌کند و به دلیل پوچ بودن تخمک جنینی تشکیل نمی‌شود.
• در حاملگی مولار نسبی یک رویان غیرطبیعی و کمی بافت طبیعی جفت وجود دارد. رویان شروع به رشد می‌کند اما به دلیل ناقص بودن توانایی زنده بودن نخواهد داشت.

حاملگی مولار می‌تواند با عوارض جدی همراه باشد (نوعی از سرطان نادر) که نیازمند درمان سریع می‌باشد.

حاملگی مول چه علایمی دارد؟

حاملگی مولار در ابتدا ممکن است مانند حاملگی طبیعی به نظر برسد، اما اکثر حاملگی‌های مولار علایم و نشانه‌هایی دارند:

• خونریزی واژینال قرمز روشن یا قهوه‌ای تیره در سه‌ماهه‌ی اول بارداری؛
• تهوع شدید در بارداری؛
• گاهی اوقات دفع کیست خوشه‌انگوری از واژن؛
• به ندرت فشار یا درد لگنی؛
• افزایش زیاد بتا در بارداری.

با مشاهده‌ی هر یک از علایم(مانند تهوع شدید در بارداری و افزایش زیاد بتا در بارداری …) فرد سریعاً باید به بیمارستان مراجعه کند.

سایر علایم شامل:

• رشد سریع رحمی (رحم نسبت به سن حاملگی بسیار بزرگ است)
• فشار خون بالا
• پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری که فشارخون بالا به همراه دفع پروتئین در ادرار پس از هفته 20 بارداری)
• کیست تخمدان
• کم‌خونی
• پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)

حاملگی مول چه علتی دارد؟

حاملگی مولار نتیجه‌ی سلول تخم بارور شده‌ی غیرطبیعی می‌باشد. به طور طبیعی سلول‌های هر انسان 23 جفت کروموزوم دارد. هر یک از کروموزوم‌های مادر با یکی از کروموزوم‌های پدر جفت می‌شود. در یک حاملگی مولار کامل، تمامی کروموزوم‌های سلول تخم، از پدر می‌آید. مدت کوتاهی پس از لقاح کروموزوم‌های تخمک مادر غیرفعال شده و یا از بین می‌روند و کروموزوم‌های پدر به صورت تکراری تکثیر می‌شوند.

سلول تخم ممکن است دارای یک هسته‌ی بدون فعالیت یا کاملاً بدون هسته باشد.

در حاملگی مولار ناقص، کروموزم‌های مادر باقیمانده اما پدر دو سری از کروموزوم‌ها را فراهم می‌کند. در نتیجه رویان به جای 46 کروموزوم دارای 69 کروموزوم می‌باشد.

این اتفاق در مواردی که کروموزوم‌های پدر دو برابر شده یا دو اسپرم یک تخمک را بارور می‌کنند رخ می‌دهد.

بارداری مولار چه عوامل خطری دارد؟

حدوداً یک مورد در هر 1000 بارداری حاملگی مولار می‌باشد.

عوامل مختلفی با حاملگی مولار در ارتباط هستند:

• در زنان بزرگتر از 35 سال و یا کوچکتر از 20 سال؛
• سابقه‌ی حاملگی مولار در بارداری قبلی که احتمال تکرار 2-1 مورد در هر 100 زن می‌باشد.
• سابقه‌ی سقط در بارداری‌های قبلی
• کمبود کارتن، که شکلی از ویتامین A می‌باشد.

سرانجام حاملگی مولار

حاملگی مولار یک تومور غیرسرطانی و خوش‌خیم محسوب می‌شود که در داخل رحم رشد کرده و مشکلاتی برای مادر باردار به وجود ‌می‌آورد. با اینکه درصد ناچیزی از زنان ممکن است به حاملگی مولار مبتلا شوند اما داشتن اطلاعات در مورد عوارض و راه‌های درمان و عوامل تشخیصی (تهوع شدید در بارداری و …) آن می‌تواند نگرانی‌های زنان در مورد این نوع حاملگی از بین ببرد.

بارداری مول چه عوارضی دارد؟

پس از اینکه یک حاملگی مولار از بین رفت، مقداری از بافت مولار ممکن است باقی مانده و به رشد ادامه دهد که بیماری تروفوبلاستیک بارداری نامیده می‌شود و حدوداً در 1 مورد از هر 5 زن مشاهده می‌شود و این مورد معمولاً پس از حاملگی مولارِ کامل رخ می‌دهد.

یکی از نشانه‌های بیماریِ تروفوبلاستیک بارداری، افزایش زیاد بتا در بارداری پس از بین بردن حاملگی مولار می‌باشد.

در برخی موارد مول مهاجم به عمق لایه‌ی میانی دیواره‌ی رحم نفوذ کرده و باعث خونریزی واژینال می‌شود.

بیماری تروفوبلاستیک مقاوم اغلب با شیمی‌درمانی به طور موفقیت‌آمیز درمان می‌شود و گزینه‌ی درمانیِ دیگر هیسترکتومی (برداشتن رحم) می‌باشد.

به ندرت نوعی از بیماری تروفوبلاستیک موسوم به کوریوکارسینوما گسترش یافته و سایر اندام‌های بدن را درگیر می‌کند که با داروهای سرطان، درمان صورت می‌پذیرد.

بارداری مولار را چگونه تشخیص می‌دهند؟

در مواقع شک به حاملگی مولار، آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون بارداری و سونوگرافی انجام می‌شود.

سونوگرافی، حاملگی مولارِ کامل را می‌تواند در هفته 9 تا هفته 8 بارداری تشخیص دهد که ممکن است موارد زیر در سونوگرافی دیده شود:

• رحم بدون رویان یا جنین؛
• بدون مایع آمنیوتیک؛
• یک جفت کیستی ضخیم که در حال پرکردن رحم است.؛
• کیست تخمدان.

در حاملگی مولار ناقص، سونوگرافی ممکن است موارد زیر را نشان دهد:

• یک جنین با رشد متقوف شده؛
• کم بودن مایع آمنیوتیک؛
• یک جفت کیستی ضخیم.

بارداری مولار را چگونه درمان می‌کنند؟

اکثر حاملگی‌های مولار خود به خود دفع می‌شوند و بیمار با مشاهده دفع بافت خوشه‌انگوری متوجه آن می‌شود.

حاملگی مولار نمی‌تواند به عنوان یک بارداری طبیعی ادامه پیدا کند. برای جلوگیری از عوارض می‌بایست بافت مولار به طور کامل برداشته شود.

شیوه‌ی درمان شامل یک یا چند مورد از موارد زیر می‌باشد:

• دیلاتاسیون و کورتاژ(D&C)

برای برداشتن بافت مولار از روشی به نام کورتاژ به صورت سرپایی در بیمارستان استفاده می‌شود.

در این روش بی‌حسیِ موضعی یا بیهوشی عمومی داده می‌شود. بیمار به پشت خوابیده و پاها خم می‌شوند. پزشک اسپکولوم (وسیله‌ی لوله‌مانند) را درون واژن قرار داده و دهانه‌ی رحم را معاینه می‌کند. سپس با کمک دستگاه ساکشن بافت درون رحم را تخلیه می‌کند. این روند 30-15 دقیقه زمان می‌برد.

• هیسترکتومی

اگر حاملگی مولار بسیار تهاجمی باشد و تمایلی هم برای بارداری در آینده نباشد در طی یک عمل جراحی رحم برداشته می‌شود.

• ارزیابی هورمون بارداری HCG

پس از بین بردن بافت مولار پزشک در چند ماه متوالی میزان هورمون بارداری را کنترل می‌کند تا زمانی که به میزان طبیعی بازگردد. اگر مقدار HCG بالا بماند نیاز به درمان تکمیلی دارد.

از آنجایی که با باردار شدن فرد ارزیابی صحیح هورمون HCG ممکن نیست معمولاً پزشک توصیه می‌کند حداقل یک سال یا تا زمان طبیعی شدن مقدار هورمون از بارداری جلوگیری شود.