گاهی اوقات در اواخر بارداری وضعیت قرار گیری نوزاد تغییر می کند. این بدان معنی است که یک زن می تواند با نوزاد در وضعیت بریچ زایمان کند. در این موقعیت غیر معمول، مادر متوجه نخواهد شد که نوزاد در وضعیت بریچ قرار دارد. متخصص زنان و زایمان زمانی که مادر را در حین زایمان معاینه می کند متوجه این موضوع می شود. در این شرایط پزشکان برای تائید این وضعیت مادر را اسکن می کند. وضعیت را ارزیابی می کند تا تصمیم بگیرد که آیا سزارین انجام دهد یا اجازه دهد زایمان طبیعی ادامه پیدا کند. بیشتر نوزادان چند هفته قبل از تولد به موقعیت زایمان می‌روند و سرشان به کانال زایمان نزدیک تر می‌شود. هنگامی که این اتفاق نیفتد، باسن و یا پاهای کودک برای زایمان در ابتدا قرار می گیرند. به این وضعیت ” بریچ” گفته می شود. زایمان بریچ تقریباً در 1 مورد از 25 تولد کامل اتفاق می افتد.
متخصص زنان و زایمان زمانی اجازه پیش رفتن روند زایمان طبیعی را می دهد که اطمینان حاصل کند:
- هیچ نگرانی عمده ای وجود ندارد
- مادر قبلا زایمان آسانی داشته
در غیر این صورت سزارین را توصیه می کنند.
در سال های اخیر تصمیم گیری جهت انجام زایمان واژینال بیشتر معطوف به مطالعه ای است که بر روی جنین های ترم تک قلو یا نمایش بریچ انجام شده می باشد در این تحقیق مشخص گردید زایمان سزارین برنامه ریزی شده نسبت به زایمان واژینال برنامه ریزی شده، با خطر کمتر مرگ و میر پری ناتال همراه است. همچنین در زایمان سزارین برنامه ریزی شده خطر موربیدیته جدی نوزادی پایین تر است.
انتقادی که بر این گزارش وارد است بر این نکته تاکید دارد که اکثر عواقب شامل موربیدیته جدی نوزادی بوده و در واقع عوارض طولانی مدت در آن در نظر گرفته نشد.
تشخیص زایمان بریچ
داشتن اطلاعات در مورد اینکه چه مواردی می تواند باعث بریچ شود می تواند به تشخیص زود هنگام کمک کند. علاوه بر پایین بودن سن حاملگی، عواملی که جنین را مستعد نمایش بریچ می سازند، عبارتند از: میزان مایع آمنیوتیک غیر طبیعی، پاریته بالا با شل شدگی رحم، چند قلویی، هیدروسفالی، اناسفالی، زایمان بریچ قبلی، آنومالی های رحمی، جفت سر راهی، لانه گزینی جفت در فوندوس، تومور های لگنی.
طبق گزارش های اخیر، میزان بروز نمایش بریچ در موارد زایمان سزارین قبلی، دو برابر است. همچنین سیگاری بودن نیز ممکن است یک علت این نمایش باشد.
معاینه شکمی
دقت لمس متغیر است . بنابراین در موارد شک به نمایش بریچ یا هر نمایشی به جز سفالیک، بررسی سونوگرافی ضروری است .
روش زایمان
بهترین شیوه زایمان به عوامل متعدد مادری و جنینی بستگی دارد که شامل خصوصیات جنین، اقطار لگنی، عوارض همراه با بارداری، تجربیات جراح، ترجیح بیمار و امکانات بیمارستان می باشد .
جنین ترم و پره ترم بریچ
با وجود اینکه جنین های ترم و پره ترم در حالت نمایش شبیه هم هستند ولیکن جنین های نارس به علت نابالغ بودن با خطرات بیشتری همراه هستند .
جنین بریچ ترم
اطلاعات حاصل در مورد نتایج زایمان سزارین برنامه ریزی شده جنین ترم تک قلو با نمایش بریچ با یکدیگر متفاوت هستند . در برخی از تحقیقات با انجام سزارین میزان موتالیتی و موبیدیتی در جنین کاهش می یابد . ولی در مطالعات دیگر میزان موتالیتی و عواقب نوزادی در سزارین و زایمان واژینال تفاوتی نداشت. انجام زایمان به صورت واژینال یا سزارین تاثیری بر عملکرد هوش نوزاد ندارد .
به هر حال انجام زایمان طبیعی در ایران رو به کاهش است . همچنین تعداد متخصصینی که بتوانند نمایش بریچ را به شیوه صحیح و با کمترین آسیب انجام دهند روبه کم شدن است .
جنین بریچ پره ترم
تحقیقات جامعی در رابطه با زایمان جنین پره ترم وجود ندارد، ولیکن به نظر می رسد انجام سزارین برنامه ریزی شده با افزایش میزان بقا جنین همراه است. بعضی از تحقیقات نشان داده در صورتیکه جنین در سن 24 تا 32 باشد انجام زایمان طبیعی با عوارض بیشتری نسبت به سزارین همراه است. در هفته های 32 تا 37 بارداری اطلاعات کمی وجود دارد. در این موارد وزن جنین بیش از 2500 گرم باشد زایمان واژینال منطقی به نظر می رسد.
زایمان بریچ واژینال
زایمان بریچ واژینال بسیار پیچیده تر از سایر انواع زایمان طبیعی است. این گزینه برای همه خانم ها مناسب نخواهد بود. بزرگترین نگرانی این است که سر نوزاد ممکن است در لگن گیر کند. در نتیجه ممکن است آسیب جدی به نوزاد وارد شود.
زایمان بریچ واژینال در دوقلوها که نوزاد دوم در وضعیت بریچ قرار دارد نسبتاً رایج است. اگر اولین دوقلو بریچ باشد، پزشکان معمولاً سزارین را توصیه می کنند.
گاهی اوقات زایمان طبیعی امکان پذیر است. ممکن است مادر بتواند زایمان طبیعی داشته باشید اگر:
- این اولین بارداری نیست.
- نوزاد قبل از هفته 37 می آید.
- در بیمارستان امکاناتی برای زایمان سزارین اورژانسی در صورت لزوم وجود دارد.
- این بیمارستان به اندازه کافی پزشکان ماهر و با تجربه در زایمان بریچ واژینال دارد.
مدیریت لیبر و زایمان
تکنیک های زایمان واژینال
لیبر و زایمان خود به خودی
در نمایش سفالیک، بعد از زایمان سر، بقیه بدن معمولا بدون مشکل به دنبال آن خارج می شود.
القا و تحریک لیبر
القا یا تحریک لیبر در زنان دارای نمایش بریچ مورد اختلانظر است. در بسیاری از پروتکل ها توصیه شده که القا استفاده نشود مگر در موارد انقباضات هایپوتنیک رحم.
اداره لیبر
ابتدا باید ارزیابی سریع از وضعیت پرده ها، لیبر و جنین صورت گیرد. پایش ضربان قلب جنین و انقباضات رحمی در زمان بیشتری شروع می شود. افراد ذیل باید بلافاصله در دسترس قرار گیرند:
- یک متخصص زنان با مهارت برای خارج سازی جنین بریچ
- یک دستیار برای کمک به زایمان
- پرسنل بیهوشی جهت تامین بی حسی یا بیهوشی کامل در صورت نیاز.
- یک فرد آموزش دیده در زمینه احیای نوزاد.
- برای مادر یک کانتر وردی تعبیه شده و انفوزیون مایع برقرار می شود. نیاز فوری به القای بیهوشی یا احیای مادر به دنبال خونریزی در اثر پارگی ها دو علت منطقی نیاز به مسیر وریدی است.
حرکات اصلی در زایمان بریچ
هیپ قدامی معمولا سریع تر از هیپ خلفی نزول می یابد و وقتی با مقاومت کف لگن مواجه می شود، یک چرخش داخلی 45 درجه ای ، هیپ قدامی را در جهت قوس پوبیس قرار داده و اجازه می دهد که قطر با تروکانتریک،قطر قدامی خلفی خروجی لگن را اشغال کند. اگر اندام خلفی پرولاپس پیدا کند، به جای هیپ قدامی ،به طرف سمفیز پوبیس می چرخد .
بعد از چرخش، نزول ادامه می یابد تا اینکه پرینه مادر توسط ته جنین متسع شد و هیپ قدامی در ولو نمایان می شود. به دنبال زایمان ته جنین، ساق ها و پاها نیز به صورت خود به خودی یا با کمک خارج می شوند.
خارج کردن نسبی بریچ
در تمام زایمان های بریچ، مگر مواردی که پرینه کاملا شل باشد، اپیزیوتومی باید انجام شود. اپیزیوتومی یک روش کمکی مهم در تمام انواع زایمان بریچ است هنگامی که اجازه بدهیم زایمان خود به خودی تا سطح ناف صورت گیرد، زایمان آسان تر و میزان موربیدیته و مرگ و میر احتمالا کمتر است. زایمان بریچ باعث کشیده شدن ناف و بند ناف متصل به آن، به داخل لگن شده و بند ناف فشرده می شود. بنابراین به محض عبور ته جنین از مدخل واژن، شکم، قفسه سینه،بازوها و سر نیز باید به سرعت زایمان شوند.
یک قانون اصلی زایمان بریچ موفق این است که کشش چرخشی آرام رو به پایین به صورت مداوم اعمال شود تا نمیه تحتانی کتف ها زایمان شوند و تا زمانی که یکی از آگزیلاها قابل رویت نشود، تلاشی در جهت زایمان شانه ها و بازوها صورت نگیرد. ظهور یکی از آگزیلاها نشان دهنده زمان زایمان شانه هاست. اینکه کدام شانه ابتدا زایمان شود زیاد فرقی نمی کند. دو روش برای زایمان شانه ها وجود دارد:
- در روش اول با رویت کتف ها، تنه به نحوی می چرخد که شانه و بازوی قدامی در ولو ظاهر شده و می توان به آسانی آن ها را آزاد و زایمان نمود. سپس بدن جنین را 180 درجه در جهت مخالف چرخانده تا شانه و بازوی مقابل زایمان شوند.
- روش دوم زمانی به کار می رود که چرخش تنه ناموفق باشد. با این مانور شانه خلفی ابتدا زایمان می شود. پاهای جنین با یک دست گرفته شده و روی سطح داخلی ران مادر به طرف سطح شکمی جنین به بالا کشیده می شوند. در این روش شانه خلفی به عنوان اهرم عمل می کند. سپس با پایین آوردن بدن جنین، شانه قدامی از زیر قوس پوبیس خارج و به دنبال آن بازو و دست نیز خود به خود خارج می شوند. سپس پشت جنین به صورت خود به خودی به طرف سمفیز می چرخد.در صورتی که چرخش رو به بالا رخ ندهد، چرخش دستی بدن انجام می شود. زایمان سر نیز سپس ذصورت می گیرد. متاسفانه این روند همیشه آسان نیست و گاهی بایستی اول بازوهای جنین آزاد شده و خارج شوند. در سگمان های خلفی و جانبی لگن طبیعی، نسبت به بقیه جاها، فضای بیشتری مهیاست بنابراین در موارد دشوار ،بازوی خلفی ابتدا باید آزاد شود.
انواع مختلف وضعیت بریچ نوزاد
- بریچ کامل: در اینجا، باسن به سمت پایین است و پاها از ناحیه زانو جمع شده و پاها نزدیک باسن هستند.
- بریچ فرانک: در این حالت، باسن کودک به سمت کانال واژیتال قرار می گیرد که پاهایش مستقیماً جلوی بدن او و پاهایش نزدیک سر قرار می گیرد.
- بریچ پا: در این حالت، یک یا هر دو پای کودک به سمت پایین است و قبل از بقیه بدن زایمان می کند.
چه عاملی باعث وضعیت بریچ می شود؟
دلایل بروز بریچ به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، داده ها نشان می دهد که زایمان بریچ در شرایط زبر شایع تر است:
- در بارداری های بعدی
- در بارداری های چند قلو
- زمانی که سابقه زایمان زودرس وجود دارد.
- زمانی که رحم مایع آمنیوتیک کم یا خیلی کم دارد.
- وقتی رحمی با شکل غیر طبیعی یا رحمی با رشد غیرطبیعی مانند فیبروم وجود دارد.
- با زنانی که جفت سرراهی دارند.
وضعیت بریچ چگونه تشخیص داده می شود؟
چند هفته قبل از روز زایمان، متخصص زنان دست های خود را بر روی شکم مادر قرار می‌دهد تا سر، پشت و باسن نوزاد را پیدا کند. اگر به نظر می رسد که نوزاد در وضعیت بریچ قرار دارد، می توانند از سونوگرافی برای تایید وضعیت استفاده کنند. همچنین می توان از اشعه ایکس ویژه برای تعیین موقعیت و اندازه لگن نوزاد استفاده کرد تا مشخص شود که آیا می توان زایمان طبیعی واژینال را با خیال راحت انجام داد.
با وجود اینکه اکثر نوزادان بریچ سالم به دنیا می آیند، اما در این شرایط خطر ابتلا به برخی مشکلات کمی افزایش می یابد. نقایص مادرزادی در نوزادان بریچ کمی شایع تر است و این نقص ممکن است دلیل این باشد که نوزاد قبل از زایمان در موقعیت مناسب حرکت نمی کند.
+
+
+
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.