فیبروم رحم
فیبروم رحم (fibromas) یا همان Uterine Fibroids که با نام میوما (Myoma) نیز شناخته می‌شود، یکی از بیماری‌های رایج در زنان است. البته گاهی این عارضه را با عنوان لیومیوما (Leiomyoma) نیز معرفی می‌کنیم. فیبروم در حقیقت در طیف تومورهای خوش‌خیم قرار گرفته و نمی‌توان آن را یک بیماری سرطانی تلقی کرد.
در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق به این بیماری داشته و موضوعاتی هم‌چون علائم، دلایل ابتدا و عوارض آن را از نظر بگذرانیم.
فیبروم رحم چیست؟
میوما همان‌طور که گفته شد، توده‌ای اغلب خوش‌خیم است که به‌ندرت دچار وضعیت بدخیم می‌شود. این توده ممکن است در دیواره‌های داخلی رحم، یا گاهی دیواره‌های خارجی آن رشد کند. رشد فیبروم رحم در خارج از دیواره‌ی رحم، می‌توانند تاثیراتی را بر اندام‌هایی هم‌چون روده، معده، مثانه و اعضای این نواحی به‌همراه داشته باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، تا مدت‌های مدیدی حتی از وجود آن خبردار نمی‌شوند. چرا که ایجاد شرایط حاد و نشان دادن عوارض، معمولاً اتفاق نمی‌افتد. البته در موارد معدودی با رشد بیشتر توده، شاهد بزرگ شدن رحم هستیم. در این شرایط درد شدید در ناحیه شکم احساس شده و معمولاً شدت خونریزی بیشتری در پریودها دیده می‌شود.
چه کسانی به فیبروم رحم مبتلا می‌شوند؟
بر اساس تحقیقات چیزی در حدود ۸۰ درصد از زنان تا سن ۵۰ سالگی دچار چنین بیماری‌ای می‌شوند. اما شرایطی وجود دارند که احتمال رشد فیبروم رحم را در درون یا روی رحم افزایش می‌دهند. بر اساس آماری که در این زمینه منتشر شد، احتمال بیشتری در ابتلا به این عارضه در گروه‌های زیر مشاهده شده است:
- زنان باردار یا به‌طور کلی زنانی که در طول زندگی بارداری را تجربه می‌کنند.
- افرادی که سابقه‌ی فیبروم را در خانواده‌ی خود دارند.
- زنانی با سن بیش از ۳۰ سال.
- زنانی که اضافه وزن دارند.
اما موضوع دیگری که بررسی آن خالی از لطف نیست، دلایل ابتلا به این بیماری‌ست. در بخش بعدی این دلایل را با شما در میان می‌گذاریم تا شناخت بیشتری نسبت به این بیماری و عوامل آن پیدا کنید. درواقع خواهید دید که گروه‌هایی که در لیست بالا معرفی کردیم، چرا بیش از دیگران در معرض این بیماری قرار دارند.
علل ابتلا به میوما
در این بخش علل اصلی ابتلا به فیبروم رحم را به شما خواهیم گفت. هم‌چنین خواهید خواند که چه عواملی در تشدید احتمال ابتلا به میوما موثرند.
در حالت کلی به‌نظر می‌رسد یکی از علل رشد فیبروم، استروژن است. در سه‌ماهه‌ی اول بارداری چیزی در حدود یک‌سوم فیبروم‌ها بزرگ‌تر می‌شوند. این فیبروم‌ها البته اغلب پس از تولد کوچک می‌شوند. هم‌چنین گفتنی‌ست که فیبروم‌ها پس از یائسگی کوچک می‌شوند. اما در این میان افرادی که اقدام به هورمون درمانی می‌کنند، تداوم علائم رشد فیبروم را مشاهده خواهند کرد.
حقایقی مهم درباره عوامل فیبروم رحم
- به گفته‌ی محققان برخی نژادها، به ویژه زنان آمریکایی-آفریقایی بیش از دیگران دچار فیبروم می‌شوند. از دیگر سو رشد فیبروم رحم در زنان زیر ۳۵ سال بیشتر از زنان بالای ۴۵ سال مشاهده می‌شود.
- قاعدگی زودرس نیز از عواملی‌ست که ابتلا به لیومیوما را تشدید می‌کند.
- طی تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۶ صورت گرفت، مصرف الکل و کافئین به لیست عوامل موثر در تشدید فیبروم اضافه شد.
- تغییرات ژنتیکی نیز می‌تواند سبب رشد فیبروم شود.
- کاهش سطح سلامتی بدن، چاقی و فشار خون بالا تاثیری منفی بر این موضوع گذاشته و رشد توده را افزایش می‌دهند.
- رژیم غذایی و به‌ویژه مصرف گوشت قرمز، دیگر عامل مهم در افزایش احتمال رشد میوما است.
نگاهی به انواع مختلف فیبروم
انواع مختلفی از فیبروم وجود دارد که اغلب با توجه به محل ایجاد و رشدشان دسته‌بندی می‌شوند. این موارد عبارتند از:
- فیبروم اینترامورال (Intramural fibroids): این نوع فیبروم در دیواره‌ی عضلانی رحم ظاهر می‌شود. در صورت رشد این نوع، شاهد کشیده شدن رحم و بزرگ‌تر شدن آن خواهیم بود.
- فیبروم ساب‌سروزال (Subserosal fibroids): این میوما برعکس مدل بالا، در قسمت خارجی رحم تشکیل می‌شود. رشد بیشتر این توده باعث می‌شود یک طرف رحم بزرگ‌تر از سمت دیگر به‌نظر برسد.
- فیبروم پدانکوله (Pedunculated fibroids): وقتی تومور ریشه‌ی باریکی را برای پشتیبانی از خود ایجاد می‌کند به‌عنوان فیبروم پدانکوله شناسایی می‌شود.
- فیبروم ساب موکوزال (Submucosal fibroids): این تومورها در لایه‌ی عضله‌ی میانی رحم تشکیل می‌شوند. این نوع را می‌توان کمیاب‌ترین نوع میوما دانست.
- فیبروم داخل حفره‌ای (Intracavitary fibroids): فیبروم‌هایی که در داخل حفره‌ی رحم رشد می‌کنند.
علائم فیبروم رحمی
فیبروئیدهای رحمی به‌ندرت علائمی از خود بروز می‌دهند. اما گاهی نیز پیش می‌آید که در صورت رشد آن‌ها شاهد وقوع نشانه‌های مختلفی باشیم. برای مثال یکی از نشانه‌های شایع ابتلا به این بیماری، خونریزی واژینال است. این خونریزی ممکن است نامنظم یا شدید باشد. البته فیبروم علائم دیگری نیز دارد که در زیر می‌خوانید.
- کم‌خونی (Anemia) یکی از علائم فیبروم است.
- فرد دچار این عارضه احساس خستگی و ضعف خواهد داشت.
- مقاربت دردناک و احساس درد در هنگام رابطه‌ی جنسی می‌تواند از نشانه‌های آن باشد.
- درد، خونریزی یا ترشح از واژن دیگر شرایطی‌ست که ممکن است تجربه کنید. (در صورتی که میوما عفونت کند.)
- گاهی اوقات افراد در شکم خود احساس فشار می‌کنند. (این موضوع بسیار نادر است.)
- مشکلات ادرار از قبیل عفونت ادراری، تکرر ادرار و … دیگر نشانه‌ی مهم عود کردن میوما است.
اگر با توجه به علائم بالا، اگر نگران ابتلای خود به این بیماری هستید، توصیه می‌کنیم به‌راحتی و در کوتاه‌ترین زمان، برای دریافت مشاوره‌ی پزشکی آنلاین از بهترین متخصصان زنان و زایمان اقدام کنید.
علائم رشد و بزرگ شدن میوما
در مواردی که تومور فیبروم رشد بیشتری دارد، نشانه‌های آن متفاوت خواهند بود. برای مثال میوما‌های بزرگ ممکن است گاهی مجاری ادراری را مسدود کنند. این شرایط نشانه‌های دیگری را نیز با خود به‌همراه دارد که عبارتند از:
- خونریزی غیرطبیعی و گاهی خونریزی شدید در دوران قاعدگی. گاهی ممکن است لخته‌های خونی را در این دوران مشاهده کنید.
- گرفتگی قاعدگی افزایش می‌یابد.
- گاهی قاعدگی بیش از حد معمول طول می‌کشد.
- احساس درد در لگن
- ابتلا به ناباروری
- مشکلات مختلف در بارداری
- تورم یا بزرگ شدن شکم همراه احساس فشار در پایین شکم.
پیشگیری از بیماری فیبروم
برای آن‌که احتمال ابتلا به میوما را کم کنید، باید نکاتی را که در این بخش ارائه می‌کنیم به‌خوبی به‌خاطر بسپارید. ما برخی از عوامل این بیماری را در بخش‌های قبل مرور کردیم. بدیهی‌ست که برخی از این عوامل قابل کنترل و برخی دیگر از کنترل‌تان خارجند. با توجه به سطرهای زیر خواهید دانست چگونه می‌توانید کنترل بیشتری بر اوضاع داشته باشید.
از رژیم مدیترانه‌ای پیروی کنید
رزیم غذایی مدیترانه‌ای یکی از راه‌های بسیار موثر در کاهش ابتلا به فیبروم است. خوردن سبزیجات تازه و اغلب پخته شده، مصرف میوه، حبوبات و ماهی را در برنامه‌ی خود قرار دهید. مصرف گوشت گاو، ژامبون، گوشت بره و سایر گوشت‌های قرمز را تا جای ممکن محدود کنید.
مصرف الکل را کاهش دهید
الکل یکی از موادی‌ست که تاثیر مستقیمی بر افزایش احتمال ابتلا به میوما دارد. دلیل این امر اثر الکل در بالا رفتن هورمون‌های موثر در رشد فیبروم است. از طرفی مصرف الکل التهاب را نیز افزایش می‌دهد.
تعادل استروژن
استروژن هورمونی موثر در باروری سالم در زنان و مردان است. با این وجود بالا بودن میزان استروژن با خطر ابتلا به فیبروم همراه است. نکات زیر را برای ایجاد تعادل در میزان این هورمون رعایت کنید:
- وزن خود را کاهش دهید. سلول‌های چربی باعث تولید استروژن بیشتری می‌شوند.
- از مواد شیمایی مختل‌کننده هورمون دوری کنید. این مواد در کودها، آفت‌کش‌ها، پوشش‌های ظروف نچسب، رنگ خوراکی و … وجود دارند.
کاهش فشار خون
بر اساس مطالعات، بیشترین زنان مبتلا به فیبروم رحم، مبتلا به فشار خون نیز هستند. پس اگر می‌خواهید از خطر ابتلا به این بیماری دور بمانید، فشار خون خود را کنترل کنید. چطور؟
- مصرف نمک را کاهش دهید و به‌جای آن از ادویه‌های مفید دیگری استفاده کنید.
- غذاهای آماده و فرآوری شده نخورید. (به‌ویژه محصولات حاوی سدیم زیاد)
- فشار خود را به‌طور مرتب چک کنید.
- ورزش را در برنامه‌ی خود قرار دهید.
- از مصرف دخانیات دوری کنید.
به‌اندازه‌ی کافی ویتامین D مصرف کنید
تاثیر ویتامین D در کاهش درصد ابتلا به فیبروم رحمی بسیار چشم‌گیر است. به‌طوری که طبق بررسی‌های انجام شده مصرف کافی این ویتامین خطر فیبروم را تا ۳۲ درصد کاهش می‌دهد. ویتامین D به‌طور ویژه‌ای از طریق نور آفتاب جذب می‌شود. اما سبد غذایی زیر نیز به جذب بیشتر این ویتامین کمک می‌کند.
- زرده‌ی تخم مرغ
- شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی
- غلات غنی شده
- آب پرتقال
- ماهی آزاد، ماهی تن و …
- روغن کبد ماهی کاد
بایدها و نبایدهای غذایی در صورت ابتلا به فیبروم
در بخش قبل دستوراتی را ارائه کردیم که برای پیشگیری از فیبروم باید به آن‌ها توجه کنید. اما اگر در حال حاضر با این معضل درگیرید، بهتر است به دستورات تغذیه‌ای که در ادامه طرح می‌کنیم توجه جدی داشته باشید.
فیبر
مصرف غذاهای غنی از فیبر، به تعادل هورمون‌ها در بدن کمک می‌کند. برای جذب فیبر کافی مواد غذایی زیر را مصرف کنید.
- سبزیجات پخته و خام
- میوه تازه، پخته و یا خشک‌شده
- نان
- ماکارونی سبوس‌دار
- جو دوسر
- عدس
- لوبیا
پتاسیم
پتاسیم به‌مقابله با اثرات نمک کمک کرده و فشار خون‌تان را متعادل می‌کند. لیست زیر منبع غنی‌ای از پتاسیم را در اختیارتان قرار می‌دهد.
- آووکادو
- موز
- مرکبات
- طالبی
- عدس
- سیب‌زمینی
- گوجه‌فرنگی
لبنیات
لبنیات را خیلی جدی بگیرید. خوردن ماست و پنیر به دلیل دارا بودن کلسیم، فسفر و منیزیم باعث جلوگیری از فیبروم رحم می‌شود. چرا که این عناصر تاثیر به‌سزایی در کاهش رشد این تومور دارند. وجود ویتامین D در شیر نیز بر اثر مثبت لبنیات می‌افزاید.
چای سبز
وجود آنتی‌اکسیدان در چای سبز، آن را بدل به یکی از بهترین گیاهان دارویی کرده است. کاهش التهاب از اثرات مثبت مصرف چای سبز است. در کنار این موضوع، آنتی‌اکسیدن‌های موجود در چای سبز سطح استروژن را کاهش داده و جلوی رشد فیبروم را می‌گیرند. کاهش عوارض و علائم بیماری دیگر اثر چای سبز است. به‌ویژه اگر خونریزی شدیدی را تجربه می‌کنید، چای سبز کمک زیادی به شما خواهد.
چه چیزهایی نخوریم؟
با مصرف موارد بالا می‌توانید تا حد زیادی تومور فیبروم را کنترل کنید. در مقابل غذاهایی وجود دارند که بهتر است از برنامه‌ی غذایی خود حذف کرده یا آن‌ها را به‌حداقل برسانید.
قند یکی از این موارد است. چرا که غذاهای قندی و کربوهیدرات‌ها می‌توانند فیبروم را تحریک کنند. از طرفی مصرف قند سبب تولید بیش از اندازه‌ی انسولین می‌شود. این شرایط نیز به چاقی و رشد فیبروم منجر خواهد شد. به همین دلیل بهتر است از مصرف بیسکوییت، نوشابه‌های شیرین، آب‌میوه و … خودداری کنید.
هم‌چنین فراموش نکنید که غذاهایی را که باعث افزایش استروژن می‌شوند مصرف نکنید. سویا، دانه‌ی کتان، گوشت قرمز و … از این دست مواد هستند.
روش تشخیص فیبروم رحم
در صورت مشاهده‌ی علائم فیبروم رحم، برای تشخیص آن حتماً به پزشک مراجعه کنید. معاینه و بررسی وضعیت، اندازه و شکل رحم بخشی از فرآیند تشخیص است. هم‌چنین ممکن است در صورت نیاز، از راه‌های زیر استفاده شود.
سونوگرافی: سونوگرافی می‌تواند به روش معمول یا در صورت لزوم از طریق سونوگرافی ترانس‌واژینال انجام شود. با توجه به تصاویر گرفته شده می‌توان نوع فیبروم رحم را نیز تشخیص داد و برای درمان آن تصمیم‌گیری کرد.
ام‌آر‌آی لگن: در این روش نیز به کمک تصویربرداری عمیق و ثبت تصاویری از رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های درگیر و ثبت عکس فیبروم رحم، تشخیص کامل شود.
درمان فیبروم رحم
برای درمان فیبروم رحم به‌روش‌های مختلفی می‌توان عمل کرد. برخی از این روش‌ها، راه‌های طبیعی هستند که با رعایت آن‌ها می‌توانید شدت بیماری را کاسته و رشد تومور را به تاخیر بیندازید. برای مثال در بخش‌های قبل شما را از خوردن برخی غذاها منع کردیم. حتماً به این نکات توجه داشته باشید.
هم‌چنین مواد غذایی‌ای را که معرفی کردیم در رژیم خود بگنجانید تا سطح سلامت جسمی خود را افزایش دهید. فراموش نکنید که در اکثر مواقع فیبروم بسیار خفیف بوده و تنها با رعایت نکاتی که ارائه کردیم می‌توانید علائم آن را کاهش داده و در جهت کنترل آن گام بردارید.
با این وجود راه‌های درمانی نیز علاوه بر این‌ها وجود دارند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم. این راه‌های درمان تنها در فیبروم‌های دارای علائم حاد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فیبروم رحم چگونه از بین میرود
راه‌های مختلفی برای درمان فیبروم رحم وجود دارد. برخی از روش‌ها شامل عمل جراحی به‌شکل‌های متفاوتی هستند.
برای مثال جراحی میوکتومی روشی‌ست که در آن بخشی از شکم فرد را شکافته و فیبروم‌ها را خارج می‌کنند. در این روش، فرد امکان بارداری را بعد از جراحی خواهد داشت. اما در روش‌هایی هم‌چون جراحی هیسترکتومی رحم کاملاً برداشته می‌شود.
فراموش نکنید که استرس می‌تواند وخامت اوضاع را بیشتر کند. برای این منظور فعالیت‌های زیر را حتماً انجام دهید.
- کمپرس گرم
- حمام گرم
- یوگا و ورزش
- ماساژ درمانی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم فیبروم رحم را مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا شما را معاینه کند. هیچ‌گاه تصور نکنید که برای موارد خفیف نیازی به معاینه نخواهید داشت. اگر بناست از درمان خانگی و روش‌های کنترلی و مراقبتی استفاده کنید، اجازه دهید چنین تصمیمی را پزشک برایتان بگیرد.
+
+
+
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.